Μιλάω για εταιρίες που δουλεύουν με δικτυακό marketing. Υπάρχει κανείς που να δουλεύει ή που να ξέρει άτομα?
Η λίστα με τις πιο μεγάλες και γνωστές πυραμίδες είναι πραγματικά ατελείωτη. Πολλοί, δεν θέλουν ν' αναφέρουν ότι πουλάνε προϊόντα της Amway για να μην χάσουν αμέσως τους πιθανά ενδιαφερόμενους και χρησιμοποιούν το όνομά τους για βιτρίνα (έτσι κι αλλιώς τυπικά έχουν μία "επιχείρηση"). Το όνομα της Amway έρχεται αργότερα, αφού εμπλακούν τα υποψήφια μέλη και γίνουν διανομείς. Το ίδιο ισχύει για την HerbaLife.
Εδώ στην Ελλάδα δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή η ΑΠΑΤΗ(!!!) στο βαθμό που είναι στην Αμερική και είναι πιο εύκολο να πεισθεί το κοινό. Μερικά από τα ονόματα που θα δείτε παρακάτω δεν έχουν δικό τους σύστημα, και απλά διανέμουν τα φυλλάδια / διαφημιστικό υλικό της Amway αλλά καθώς πολλοί χρησιμοποιούν τα ονόματα αυτά για να καλύψουν την ύπαρξη της Amway σκεφτήκαμε ότι είναι αναγκαίο να μπούν. Πολλές τέτοιες "επιχειρήσεις" αποτελούν το Amway Motivational Organization (AMO) και αυτές θα δείτε στην πρώτη λίστα.
Πέρα από την Amway υπάρχουν διάφορες άλλες που είτε διανέμουν τα προϊόντα της, είτε έχουν άλλα δικά τους. Διάφορα ονόματα να προσέχετε είναι: Quixtar, Alticor, Equinox, Skybiz, Network 21, HERBALIFE, LR International, AMS (Advantage Marketing Systems), Rexall, Dream Chasers, The Newest Way To Wealth, DHS club, Big Planet, DXN, Forever Living, Prepaid Legal, Nikken, Legacy for Life, Lexxus International, NuEworld, WMA Securities Inc., Neways International, Streamline International Inc., Professional Resources International Inc., κλπ. Ίσως κάποιες εταιρείες που συναντήσετε να έχουν το ίδιο όνομα με αυτές που παραθέτουμε εδώ και να είναι απλή συνωνυμία (πχ. LR International είναι μία καθαρά MLM εταιρεία ( http://www.lr-international.com ) ή μία απλή νομιμότατη φορτωτική εταιρεία ( http://www.lrinternational.com ). Ίσως όμως και όχι οπότε κοιτάξτε για διάφορα χαρακτηριστικά που σας περιγράφουμε. Μπορείτε πάντα να ρωτήστε σε κάποιο σχετικό online forum μήπως κάποιος ξέρει περισσότερα και μπορεί να σας διαφωτίσει. Μία πολύ καλή πηγή είναι το forum του yahoo MLM Survivors Club όπου μπορείτε να πάτε και να ρωτήσετε εάν η τάδε εταιρεία είναι MLM, αν την ξέρει κανείς, αν υπάρχουν κάποιοι που γράφτηκαν κάποτε εκεί κλπ. Απαντάνε αμέσως απλά περιμένετε μέχρι το βράδυ καθώς οι περισσότεροι του group είναι στην Αμερική και είναι αρκετές ώρες πίσω.
Δώστε προσοχή σε διάφορα σκευάσματα (φύκια, πολυβιταμίνες) που χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα με διανομείς, στρατολογήσεις, μέντορες κλπ. Θα σας αναφέρουμε κάποια ονόματα που είναι πολύ πιθανό να βρείτε (ή να σας βρουν!), αλλά έχετε υπ' όψη σας ότι πολλές νέες "επιχειρήσεις" τέτοιου είδους ξεπετάγονται είτε σαν παρακλάδια των μεγάλων, είτε σαν αυτοκέφαλες οργανώσεις.
Τι είναι μία "πυραμίδα";
Μία πυραμίδα (ή αεροπλανάκι, επιχείρηση οργάνωσης δικτύων καταναλωτών, επιχείρηση πολυεπίπεδου marketing, επιχείρηση δικτυακού marketing) είναι ένα απατηλό σύστημα για να βγάζει κανείς χρήματα, το οποίο απαιτεί ένα ατελείωτο ρεύμα στρατολογημένων μελών για την επιτυχία. οι συμμετέχοντες
α) δίνουν χρήματα σ' εκείνους που τους στρατολόγησαν και
β) στρατολογούν νέα μέλη για να τους πάρουν χρήματα.
Η όλη απάτη καλύπτεται με μία "επιχειρηματική ευκαιρία" από μία "μεγάλη πολυεθνική" η οποία ποτέ δεν κατονομάζεται και δηλώνει ότι απλά 8έλει να προωθήσει κάποια προϊόντα και τίποτε άλλο (ισχυρίζονται ότι δεν είναι ούτε πλασιέ ούτε telemarketing). Τα ποσά που υπόσχεται η ευκαιρία αυτή είναι από μόνα τους ύποπτα*.
Μία πυραμίδα λέγεται έτσι επειδή το όλο σύστημα απεικονίζεται σαν ένα τρισδιάστατο τρίγωνο. Αν μία πυραμίδα ξεκινούσε από έναν άνθρωπο στην κορυφη με απλά 10 άτομα κάτω του (οι οποίοι λέγονται downlines), και 100 κάτω τους, και 1000 κάτω τους κλπ. η πυραμίδα θα απασχολούσε όλους τους ανθρώπους στη γη σε μόνο 10 στρώματα μ' ένα μόνον απατεώνα στην κορυφή. Ένα διάγραμα θα μας βοηθούσε να το δούμε αυτό:
1
10
100
1,000
10,000
100,000
1,000,000
10,000,000
100,000,000
1,000,000,000
10,000,000,000
Έτσι, σε μία πολύ σύντομη σειρά, οι 10 που στρατολογούν 10 κλπ. θα φτάσουν τα 10 δισεκατομμύρια, κατά πολύ παραπάνω από τον πληθυσμό της γης. Αν ο συνολικός πληθυσμός της γης ήταν 5 δισεκατομμύρια και όλοι ήμασταν αναμεμειγμένοι σε μία πυραμίδα, το κατώτερο στρώμα θα αποτελούνταν από περίπου το 90% του πλανήτη, δηλαδή περίπου 4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Έτσι για 500 εκατομμύρια κερδισμένους, 4,5 δισεκατομμύρια πρέπει να είναι χαμένοι.
Σε μία απροκάλυπτη, καθαρή πυραμίδα, ένα μέλος πρέπει να δώσει ένα ποσό, π.χ. 10.000 δρχ. σ' εκείνο που θα τον βάλει στο κόλπο. Από τη στιγμή αυτή, στρατολογεί π.χ. 10 ακόμη μέλη τα οποία του δίνουν 10.000 δρχ. ο καθένας. Στην ουσία έδωσε 10.000 και κέρδισε 90.000. Για να συνεχίζουν να κερδίζουν όλοι και να μη χάνει κανείς, η εγγραφή νέων μελών πρέπει να συνεχίζεται αιώνια. Σ' ένα πλανήτη με περιορισμένο αριθμό ανθρώπων, ακόμη κι αν ο πλανήτης είναι σαν τη Γη με περίπου 6 δισεκατομμύρια πιθανά μέλη, όλοι ξεμένουν από νέα μέλη αρκετά σύντομα. Έτσι λοιπόν, το αποτέλεσμα είναι αναπόφευκτο: στην καλύτερη περίπτωση κάποιοι φεύγουν με πολλά λεφτά, ενώ οι περισσότεροι χάνουν όσα έβαλαν. Με άλλα λόγια, ο μόνος τρόπος να βγάλει κάποιος χρήματα από μία τέτοια διαδικασία είναι εξαπατώντας άλλους υποσχόμενος ότι κάτι θα κερδίσουν κι αυτοί, ενώ αυτό είναι αδύνατον.
Εάν δεν υπάρχει σαν κάλυψη η πώληση κάποιων προϊόντων και απλά δίνει κάποιος λεφτά τότε λέγεται αεροπλανάκι. Όταν μπαίνεις στο κόλπο είσαι ο επιβάτης. Αν στρατολογήσεις ένα συγκεκριμένο αριθμό μελών (πχ. 5) γίνεσαι αεροσυνοδός. Όταν όλοι αυτοί στρατολογήσουν με τη σειρά τους άλλους 5 γίνεσαι βοηθός πιλότου (και αυτοί αεροσυνοδοί). Όταν πια και εκείνοι οι νέοι στρατολογήσουν άλλους 5 τότε γίνεσαι βοηθός πιλότου και με το επόμενο επίπεδο γίνεσαι πιλότος και την κάνεις με όσα λεφτά έχουν δώσει όλοι οι από κάτω σου.
Εδώ επιστρατεύεται το ψεύδος και η απάτη για να κερδίσουν κάποιοι χρήματα από κάποιους άλλους. Γι αυτό είναι παράνομες. Δεν είναι παράνομες γιατί στρατολογούν ανθρώπους οι οποίοι στρατολογούν άλλους. Αυτό είναι νομιμότατο και ισχύει ως ένα βαθμό σε πολλές νομοταγείς επιχειρήσεις. Δεν είναι παράνομες γιατί δίνουν λεφτά σε ανθρώπους. Κι αυτό είναι νομιμότατο. Είναι παράνομες γιατί εξαπατούν τους ανθρώπους για να βγάλουν αυτά τα λεφτά. Αυτή είναι η νομική έννοια της απάτης.
Πρακτικά βέβαια, καμία πυραμίδα δεν θα δουλέψει έτσι ποτέ γιατί το σύστημα δεν θα βρεί ποτέ τους αριθμούς μελών που υπολογίσαμε. Όλες οι πυραμίδες πεθαίνουν όταν οι πιο πρόσφατα εγγεγραμμένοι δεν στρατολογούν αρκετά νέα μέλη για να συντηρήσουν εκείνους στα πιο πάνω επίπεδα. Πάντα υπάρχουν αρκετοί που μυρίζονται την απάτη και εγκαταλείπουν το σύστημα, αφήνοντας κενά που πασχίζουν να καλύψουν εκείνοι που τους στρατολόγησαν. Ύστερα από λίγο καιρό πολλοί βλέπουν ότι από το ένα επίπεδο στο άλλο οι αριθμοί μελών που προστίθενται φτάνουν σε μεγέθη τα οποία αδυνατούν να επεκταθούν.
Οι πυραμίδες είναι δημοφιλείς γιατί βασίζονται στην απληστία και η απληστία θολώνει την κριτική σκέψη. Οι ευχές μετατρέπονται σε γεγονότα. Οι διστακτικοί είναι ηλίθιοι γιατί δεν συμμετέχουν. Οι επιθυμίες παρουσιάζονται σαν πραγματικότητα. Το να ρωτά κανείς ερωτήσεις και διευκρινήσεις είναι αγενές και αδιάκριτο. Οι απατεώνες ξέρουν πως δουλεύει η απληστία και αρκεί ένας επιτήδειος και αδίστακτος πωλητής για να ξεκινήσει η ιστορία.
Επιπλέον, αν θέλω να στρατολογήσω νέα μέλη, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνω είναι να τους πείσω ότι δεν παίρνουν μέρος σε μία πυραμίδα. Ίσως να ξέρουν ότι είναι παράνομες ή να συνειδητοποιήσουν ότι ένα ποσοστό 90% είναι χαμένοι. Έτσι τους λέω ότι παίρνουν μέρος σε μία λέσχη, ένα club. Δίνω στη λέσχη ένα ωραίο όνομα όπως "Σύνδεσμος Ενεργών Επενδυτών", "Club Επιτυχημένων", "Dream Chasers" κλπ. Δεν ενοχλεί το πόσο γλυκανάλατο ή cheesy φαίνεται, μάλλον αρέσει στον κόσμο και φαίνεται businesslike (τι να πούμε...). Τους διαβεβαιώ ότι είναι εγκεκριμένο απο την εφορία και διοικείται από ένα δυναμικό μορφωμένο άτομο που ξέρει τι κάνει. Αν είμαι καλός, θα με πιστέψουν και με τη σειρά τους θα μεταδώσουν το μήνυμα στο περιβάλλον τους.
Τώρα πια πολλές εταιρειες χρησιμοποιούν σαν κάλυψη πωλήσεις καταναλωτικών αγαθών για να δικαιολογηθούν και να κάνουν την πρόταση να φαίνεται πιο ελκυστική, νόμιμη και αθώα στα νέα μέλη. Ξεκινάμε αγοράζοντας αγαθά για το σπίτι και κερδίζοντας ποσοστά επί των πωλήσεων. Σύντομα, εκείνος που μας στρατολόγησε μας πιέζει να στρατολογήσουμε νέα μέλη με τη σειρά μας καθώς τα κέρδη από την απλή πώληση αγαθών είναι μηδαμινά. Στο μεταξύ πληρώνουμε κάποια μηνιαία συνδρομή στο δίκτυο αυτό, καθώς και αγοράζουμε εκπαιδευτικό υλικό (πάλι από τους ίδιους που μας έγραψαν στο δίκτυο) για να γίνουμε καλύτεροι στις πωλήσεις. Το αποτέλεσμα είναι, μετά από μερικούς μήνες οι περισσότεροι όχι μόνο δεν κέρδισαν, αλλά βγήκαν χαμένοι από αυτή την "επιχειρηματική ευκαιρία". Πολλοί αφού δήλωναν "επιχειρηματίες" με μία "συνεχώς αναπτυσσόμενη επιχείρηση διανομέων" αποφάσισαν να παραιτηθούν από τις μέχρι τώρα εργασίες τους και ν' αφιερωθούν σ' αυτή τη νέα "επιχείρηση". Έτσι έχουμε μέλη που πιστεύουν ότι κάνουν μία δουλειά σαν τις άλλες (αν όχι καλύτερη, μιας και σ' ένα χρόνο "θα είναι σε κάποια ακτή της Καραϊβικής και θα κάνουν ισόβιες διακοπές"). Η ιδέα πλασάρεται σαν ένα νέος επαναστατικός τρόπος πωλήσεων. Ρωτήστε ένα τέτοιο "επιχειρηματία" γιατί δεν διαφημίζει ποτέ τα προϊόντα που πουλάει αλλά μόνο την "επιχειρηματική ιδέα"; Θα σας πει ότι στα δίκτυα πωλήσεων δεν διαφημίζουμε όπως στο συμβατικό εμπόριο και "εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά". Τότε γιατί τυπώνουν φέιγ βολάν και φυλλαδιάκια που διατυμπανίζουν εκατομμύρια για ημιαπασχόληση (μήπως αυτή δεν είναι συμβατική διαφήμιση);
Άλλες πάλι (πχ. HerbaLife) πουλάνε το προϊόν τους και καθ' οδόν σας πλασάρουν την επιχειρηματική ιδέα απλά σαν ένα τρόπο να "εξοικονομήστε χρήματα". Σύντομα, έχετε γίνει αντιπρόσωπός τους και τρέχετε μέρα-νύχτα, ξοδεύετε χρόνο και χρήμα για να καταφέρετε να στρατολογήστε αρκετά νέα μέλη ούτως ώστε να γλυτώστε κάποια χρήματα... Παράδοξο ε;
