Σε κάμψη η παγκόσμια ελευθερία στο διαδίκτυο – Ο ρόλος της AI

Κάμψη παρουσίασε η παγκόσμια ελευθερία στο διαδίκτυο, για δέκατη τρίτη συνεχή χρονιά, εν μέρει ως αποτέλεσμα της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης για τη διάδοση της παραπληροφόρησης και την ενίσχυση της λογοκρισίας περιεχομένου. Αυτό αναφέρεται σε έκθεση της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Freedom House.

Η έκθεση Freedom on the Net για το 2023, αξιολογεί την κατάσταση της ελευθερίας στο διαδίκτυο για 70 χώρες, μέσω μιας μεθοδολογίας που εξετάζει τα εμπόδια στην πρόσβαση, τους περιορισμούς στο περιεχόμενο και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των χρηστών.

Η συγκεκριμένη έκθεση διαπιστώνει ότι πολλές χώρες -στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι Μυανμάρ, οι Φιλιππίνες και η Κόστα Ρίκα- έχουν περιορίσει δραστικά τις διαδικτυακές ελευθερίες μέσα στην τρέχουσα χρονιά. Η Κίνα έχει τα χαμηλότερα επίπεδα ελευθερίας στο διαδίκτυο για ένατη συνεχή χρονιά, σύμφωνα πάντα με τη συγκεκριμένη έκθεση.

Αν και οι βαθύτερες αιτίες αυτής της καταστολής είναι περίπλοκες και ποικίλλουν ανά χώρα, υπάρχουν δύο βασικοί παράγοντες για την τελευταία δεκαετία, όπως αναφέρει η Allie Funk, διευθύντρια έρευνας για την τεχνολογία και τη δημοκρατία στο Freedom House. Πρώτον, η ευρύτερη «παρακμή της δημοκρατίας». Δεύτερον, «η επιτυχία της κινεζικής κυβέρνησης στο να μπορεί να εξάγει το μοντέλο της κυβερνοκυριαρχίας στο εξωτερικό».

«Η τεχνητή νοημοσύνη αυξάνει την κλίμακα της ψηφιακής καταστολής, αλλά η χρήση της δεν έχει αντικαταστήσει τις παραδοσιακές μορφές ψηφιακής καταστολής», όπως τονίζει η Funk. «Περιμένω ότι αυτό θα χειροτερέψει στο μέλλον, ιδιαίτερα καθώς εξελίσσεται η τεχνητή νοημοσύνη».

Σε 55 από τις 70 χώρες που αξιολογήθηκαν, οι άνθρωποι αντιμετώπισαν νομικές επιπτώσεις γύρω από θέματα έκφρασης στο Διαδίκτυο. Σε 41 χώρες, δέχθηκαν επιθέσεις ή δολοφονήθηκαν ως αποτέλεσμα των όσων είπαν στο Διαδίκτυο. Η Freedom House διαπίστωσε ότι οι ιστότοποι που εμφανίζουν περιεχόμενο το οποίο προστατεύεται από το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποκλείστηκαν σε ποσοστό ρεκόρ, σε 41 χώρες.

Η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη συνέβαλε στη μείωση της διαδικτυακής ελευθερίας με δύο βασικούς τρόπους, σύμφωνα με την έκθεση. Πρώτον, τα εργαλεία που βασίζονται στην AI, τα οποία γίνονται πιο εξελιγμένα και προσβάσιμα, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για τη διάδοση παραπληροφόρησης. Τον περασμένο χρόνο, «η νέα τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε σε τουλάχιστον 16 χώρες για να σπείρει αμφιβολίες, να δυσφημήσει αντιπάλους ή να επηρεάσει τη δημόσια συζήτηση».

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να γίνει πιο αποτελεσματική η λογοκρισία περιεχομένου. Σε 22 χώρες που αναλύθηκαν στην έκθεση, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, του Βιετνάμ και της Νιγηρίας, οι τοπικοί νόμοι απαιτούν από τις ψηφιακές πλατφόρμες να αφαιρούν περιεχόμενο που θεωρείται μη αποδεκτό για πολιτικούς, κοινωνικούς ή θρησκευτικούς λόγους.

Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την καταστολή των ελευθεριών στο διαδίκτυο, η Funk τονίζει ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για την επέκταση τους, με την ίδια να αναφέρεται στο Geneva, ένα σύστημα που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο εξελίσσεται αυτόματα και δοκιμάζει τρόπους τροποποίησης της κυκλοφορίας δικτύου ώστε να παρακαμφθεί η διαδικτυακή λογοκρισία.

«Υπάρχουν τόσες πολλές ευκαιρίες». «Πρέπει απλώς να βεβαιωθούμε ότι ρυθμίζουμε κατάλληλα την τεχνητή νοημοσύνη – έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργεί με ασφαλή και δίκαιο τρόπο και να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της ελευθερίας του Διαδικτύου».

Πολλές από τις τεχνολογίες επιτήρησης που χρησιμοποιούν οι αυταρχικές κυβερνήσεις παράγονται από εταιρείες σε δημοκρατικές χώρες, όπως τονίζει η Funk. Αυτό παρουσιάζει έναν πιθανό μοχλό για την προστασία της ελευθερίας – τη ρύθμιση, που θα εμποδίσει την πώληση αυτών των τεχνολογιών σε κυβερνήσεις που θα τις χρησιμοποιήσουν για να περιορίσουν τις πολιτικές και πολιτικές ελευθερίες.

Το Freedom House υποστηρίζει τη συνεργασία των υπευθύνων χάραξης πολιτικής με τους ειδικούς της κοινωνίας των πολιτών παγκοσμίως, ώστε να τεθούν «ισχυρά πρότυπα που θα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο για κρατικούς όσο και για μη κρατικούς φορείς που αναπτύσσουν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης».